Rodzaje narzędzi frezarskich – podział frezów

Frezowanie należy do jednej z najczęściej wykorzystywanych metod obróbki skrawaniem, dlatego warto znać poszczególne rodzaje frezów, czyli narzędzi wieloostrzowych. Klasyfikacji dokonuje się między innymi według takich kryteriów jak kształt, geometria ostrzy oraz materiał, z którego zostały wykonane frezy. Frezowanie jest obróbką ubytkową, a głównym ruchem narzędzia jest ruch obrotowy dookoła własnej osi – metoda stosowana jest do obróbki płaszczyzn, wykonywania kół zębatych i rowków oraz przy nacinaniu gwintów. Dostępne są różne rodzaje frezów, a zadaniem specjalisty jest wybór odpowiedniego, który pozwoli osiągnąć oczekiwane efekty. W dzisiejszym wpisie prezentujemy standardowy podział frezów. 

Rodzaje narzędzi frezarskich

Frezowanie wymaga odpowiedniego zaplecza technicznego – od tego, po jaki rodzaj frezów sięgniesz, zależy jakość produktu końcowego, który będzie prezentowany klientowi. Obróbka skrawaniem wiąże się z precyzją działań, a ta z kolei zobowiązuje nie tylko do wysokich kwalifikacji wykonawcy, ale również użycia narzędzi wysokiej jakości. Podstawowy podział frezów jest taki sam jak w przypadku innych narzędzi skrawających:

• frezy normalne – objęte normami krajowymi, służą między innymi do obróbki płaszczyzn, rowków, gwintów oraz uzębień;
• frezy specjalne – wykonywane na zamówienie i stosowane przede wszystkim w produkcji masowej i wielkoseryjnej do obróbki przedmiotów o niestandardowych powierzchniach. Określane mianem frezów kształtowych, posiadają zarys odpowiadający kształtowi obrabianej powierzchni.

Frezy są zróżnicowane nie bez powodu – wybór odpowiedniego rodzaju frezu zapewnia pożądany rozmiar, kształt i chropowatość obrabianego przedmiotu. W dalszej części artykułu przedstawiamy szczegółowy podział frezów, który potwierdza nieograniczone wręcz możliwości w zakresie obróbki metalu i innych materiałów.  

Podział ze względu na przeznaczenie frezów

Wyróżnia się również rodzaje frezów ze względu na ich zastosowanie – wśród narzędzi skrawających znajdziesz frezy:

• do obróbki powierzchni płaskich – frezy walcowe, frezy walcowo-czołowe oraz głowice frezarskie,
• do rowków prostokątnych – frezy tarczowe jedno- lub trzystronne palcowe,
• do rowków kątowych – frezy kątowe symetryczne, niesymetryczne bądź jednostronne,
• do gwintów – frezy jedno- lub wieloostrzowe,
• do kół zębatych – frezy krążkowe lub ślimakowe.

Podział frezów ze względu na materiał ostrza

• Frezy ze stali stopowych
• Frezy ze stali szybkotnących:
  • frezy jednolite,
  • frezy zgrzewane stykowo,
  • frezy z wymiennymi, wstawianymi ostrzami.
• Frezy z płytkami z węglików spiekanych – rozróżniane ze względu na sposób łączenia ostrza z korpusem freza:
  • frezy z płytkami przylutowanymi,
  • frezy z płytkami mocowanymi mechanicznie,
  • frezy z wkładkami ze stali konstrukcyjnej, które mocuje się mechanicznie i są zaopatrzone w przylutowane płytki z węglików spiekanych.

Podział ze względu na sposób mocowania

• Frezy nasadzane – w korpusie frezy znajduje się otwór służący do osadzenia na trzpieniu frezarskim
• Frezy trzpieniowe – części robocza i chwytowa stanowią całość, która jest mocowana w gnieździe wrzeciona obrabiarki (bezpośrednio) lub w tulei redukcyjnej (pośrednio)

Podział ze względu na kierunek pracy

W obu przypadkach kierunek skrawania dotyczy obserwatora patrzącego od strony mocowania, jednak w przypadku:

• frezów prawotnących kierunek skrawania jest zgodny z ruchem wskazówek zegara,
• frezów lewotnących kierunek skrawania jest przeciwny do ruchu wskazówek zegara.

Podział ze względu na rodzaj ostrzy

• Frezy z ostrzami ścinowymi – jednościnowymi, dwuścinowymi lub z grzbietem krzywoliniowym
• Frezy z ostrzami zataczanymi – po spirali bądź po linii prostej